Όσοι δεν είναι καλά πληροφορημένοι για το πραγματικό χαρακτήρα του Aikido θεωρούν ότι δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια από τις κλασσικές πολεμικές τέχνες. Είναι αλήθεια ότι ο Μοριχέι Ουεσίμπα (1883-1969),ο ιδρυτής του Aikido, μελέτησε πολλές διαφορετικές παραδοσιακές πολεμικές τέχνες και χρησιμοποίησε αυτή την εμπειρία για να μορφοποιήσει τις τεχνικές του Aikido.Ωστόσο, το Aikido είναι πολύ περισσότερο από μια σύνθεση διαφόρων πολεμικών τεχνών. Ο ιδρυτής το έκανε ξεκάθαρο: «Μέχρι τώρα, μελέτησα πολλά συστήματα πολεμικών τεχνών – Yagyu Ryu, Shinyo Ryo, Kito Ryo, Daito Ryo, Shinkage Ryo και άλλα- αλλά το Aikido δεν είναι σύνθεση αυτών των πολεμικών τεχνών. Όλες οι τεχνικές Aiki είναι μια λειτουργία του ki».Παρόλα αυτά, το Aikido και το Daito Ryu Aikijutsu συχνά συγχέονται ακόμα και στην Ιαπωνική βιβλιογραφία, και είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί το ευρύ κοινό δεν μπορεί εύκολα να διαχωρίσει τις δύο τέχνες.Είναι γεγονός ότι ο Morihei Ueshiba ήταν κάποτε μαθητής του Sokaku Takeda (1859 – 1943), μεγάλου δασκάλου του Daito Ryu, αλλά όταν ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο αν η δημιουργία του Aikido ήταν μια άμεση συνέπεια της εκπαίδευσης του στο Daito Ryu, ο Morihei απάντησε «Όχι. Είναι πιο ακριβές να πω ότι ο δάσκαλός Sokaku μου άνοιξε τα μάτια προς τη πραγματική φύση του Budo». Η ουσιαστική φύση του Aikido είναι αρκετά διαφορετική από τις άλλες πολεμικές τέχνες.Οι παραδοσιακές πολεμικές τέχνες της Ιαπωνίας θεωρούνται σημαντικοί πολιτισμικοί και ιστορικοί θησαυροί, όμως μετά την ανάκτηση των Meji, το 1868 και τη κατάρρευση της παλιάς κοινωνίας των Σαμουράι, η γρήγορη και συχνά χωρίς διάκριση δυτικοποίηση της χώρας είχε επιζήμιο αντίκτυπο σε όλες τις πολεμικές τέχνες. Ο Jigoro Kano (1860 – 1938) πίστευε ότι τα καλύτερα στοιχεία των Ιαπωνικών πολεμικών τεχνών έπρεπε να διατηρηθούν αλλά ήταν πολύ δύσκολο γι αυτόν να βρει και να διδαχθεί από ολοκληρωμένους (άξιους) δασκάλους – οι περισσότεροι από τους παλαιούς δασκάλους πολεμικών τεχνών είχαν χαθεί. Μόνο μέσα από την επίμονη και την συνεχή προσπάθειά του μπόρεσε να καθιερώσει το Kodokan Judo ως το μέσο για να διατηρήσει τα καλύτερα στοιχεία των παραδοσιακών Ιαπωνικών πολεμικών τεχνών σε ένα σύγχρονο πλαίσιο.Ο Kano άνοιξε την πρώτη σχολή το 1882, ένα χρόνο πριν γεννηθεί ο Morihei Ueshiba. Ενώ ο Kano πίστευε ότι με το την εισαγωγή δυτικού τύπου αγώνες θα βοηθούσε στην εξάπλωση της νέας τέχνης του Judo, o Morihei ακολούθησε ένα εντελώς διαφορετικό δρόμο. Τόσο διαφορετικό που μερικοί άνθρωποι λένε «Το Aikido δεν είναι πραγματική πολεμική τέχνη, έτσι δεν είναι;»Είναι επίσης αλήθεια ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που δεν έχουν επαρκή ενημέρωση και θεωρούν, λανθασμένα, ότι το Aikido είναι κάποιου είδους άσκησης που στοχεύει στην υγεία, ένα είδος χορού, μια μορφή πολεμικής γοητείας ή κάτι τέτοιο. και, όπως αναφέραμε προηγουμένως ακόμα και στη βιβλιογραφία συγχέεται το Aikido με το Aikijutsu. Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν ότι το Aikido είναι Budo, μια πολεμική τέχνη. Το Aikido είναι ένας εκλεπτυσμός των παραδοσιακών πολεμικών τεχνικών σε συνδυασμένες με μια προηγμένη φιλοσοφία του πνεύματος. Είναι μια μέθοδος σφυρηλάτησης μυαλού και σώματος.Και ποια είναι η ακριβής φύση αυτής της φιλοσοφίας του πνεύματος; Με απλά λόγια, είναι η αποφυγή της χρήσης τεχνασμάτων, απάτης ή βίας για να νικήσεις έναν αντίπαλο. Είναι το μέσο που θα μας βοηθήσει στην αναζήτηση μας για το Δρόμο (Do) και μας δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουμε τον ατομικό μας χαρακτήρα με έναν αμοιβαία ικανοποιητικό τρόπο με τους συνασκούμενούς μας. Στην αναζήτησή μας για το Δρόμο, χρειάζεται να ενοποιήσουμε το μυαλό και το σώμα έτσι ώστε να εναρμονιστούμε με τη φυσική τάξη του σύμπαντος, και μετά να ανταποκριθούμε ελεύθερα σε κάθε ενδεχόμενο που μπορεί να προκύψει. Το Aikido είναι μια μέθοδος εκπαίδευσης που μας παρέχει το μέσο ώστε να βιώσουμε πραγματικά μια τέτοια κατάσταση. Η λέξη «σύμπαν» μας παραπέμπει συνήθως στην έννοια του αχανές, όμως το σύμπαν του Δρόμου του Aikido είναι πολύ συγκεκριμένο και επικεντρωμένο στο ίδιο μας το σώμα. Στην προπόνηση του Aikido προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις αρχές του Ki μέσα από τη πραγματική εμπειρία και χρησιμοποιούμε ποικίλες τεχνικές ώστε να γίνουν αυτές οι αρχές μέρος της καθημερινής μας συνείδησης.Αυτό είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του Aikido.Ας εξετάσουμε πιο προσεκτικά τη φύση του ki στο Aikido με συγκεκριμένο τρόπο. Όταν βλέπουμε τις τεχνικές του Aikido να εκτελούνται , είναι καλύτερα να θεωρήσουμε όλες τις κινήσεις ως κυκλικές. Όταν σχηματίζεται ένας κύκλος, ο συνασκούμενους μας φαίνεται να περιστρέφεται και να πέφτει από μόνος του. Οι κυκλικές κινήσεις μας δίδουν τη δυνατότητα να αποφεύγουμε τη σύγκρουση με μια αντίθετη δύναμη και διευκολύνει την εναρμόνιση. Για να δημιουργήσουμε ένα πραγματικό κύκλο, πρέπει να υπάρχει σταθερό κέντρο. Μια σβούρα περιστρέφεται με υψηλή ταχύτητα γύρο από ένα σταθερό κέντρο, όμως φαίνεται σαν να μην κινείται σχεδόν καθόλου. Αν όμως την ακουμπήσεις ελαφρά, αμέσως θα πεταχτεί μ’ ένα ξέσπασμα της φυγοκέντρου δύναμης και η κρυμμένη δύναμη γίνεται εμφανής. Η ενέργεια που δημιουργείται από μια σβούρα που γυρίζει είναι το τέλειο παράδειγμα της «ακινησίας μέσα στη κίνηση»!Ο ιδρυτής συχνά περιέγραφε τη κατάσταση της ακινησίας μέσα στη κίνηση ως Sumikiri, «η απόλυτη διαύγεια μυαλού και σώματος». Αυτή είναι η έννοια που βρίσκεται στη καρδιά του Aikido.Το 1924, ο ιδρυτής συνόδευσε τον θρησκευτικό ηγέτη του Omoto-kyo, Onisaburo Oeguchi (1817 – 1947) σε μια αποστολή στη Μογγολία. Διασχίζοντας τα βουνά, τους επιτέθηκαν ληστές. Σφαίρες έρχονταν από παντού. Ο Morihei ο οποίος ήταν σωματοφύλακας του Onisaburo, πίστεψε ότι είχε έρθει το τέλος τους αλλά τότε ξαφνικά αισθάνθηκε απόλυτα ήρεμος και συγκεντρωμένος. Διαισθανόταν την κατεύθυνση απ’ όπου έρχονταν οι σφαίρες και έτσι τις απέφυγε. Όλοι κατάφεραν να γλιτώσουν χωρίς τραυματισμό. Ο ιδρυτής αργότερα περιέγραψε αυτή την απόλυτη ηρεμία ως Sumikiri, ακινησία μέσα στη κίνηση και είπε ότι μετά από αυτή την εκπληκτική εμπειρία μπορούσε αμέσως να αντιλαμβάνεται οποιαδήποτε εχθρική πρόθεση προέκυπτε.Αυτό το εκ θαύματος επεισόδιο είναι ενδιαφέρον όμως δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι ο Ιδρυτής βίωσε το Sumikiri λόγω της μακρόχρονης καθημερινής εντατικής άσκησης του μυαλού και του σώματος. Δεν προέκυψε εύκολα, χωρίς προσπάθεια. Χωρίς διαρκή άσκηση ή κατανόηση της πραγματικής φύσης του ki δεν μπορεί να γίνει εφικτή.Στο dojo, η προπόνηση ακολουθεί ορισμένους κανόνες. Σε πραγματικές συνθήκες ωστόσο, οτιδήποτε μπορεί να συμβεί, δημιουργώντας μια κατάσταση στην οποία δεν είναι εύκολο να διατηρήσουμε τη ψυχραιμία μας. Είναι πολύ εύκολο να διατηρεί κανείς την ψυχραιμία του υπό ιδανικές συνθήκες. Ένας από τους στόχους του Aikido είναι να μας διδάξει πώς να διατηρούμε τη ψυχραιμία μας σε οποιαδήποτε κατάσταση όσο τρομακτική ή δύσκολη κι αν είναι.Μια μέθοδος για να παραμένουμε συγκεντρωμένοι είναι να αναπνέουμε από το seika tanden (ένα ψυχοσωματικό σημείο που βρίσκεται 2 in κάτω από τον αφαλό). Πρέπει να θυμόμαστε ότι το ki που δίνει ζωή στο σώμα μας είναι το ίδιο ki που δίνει ζωή στο σύμπαν. Όλες οι κυκλικές κινήσεις που εξασκείς στο Aikido ποτέ δεν έρχονται σε αντίθεση με τις αρχές τα φύσης. Έλεγξε την αναπνοή σου και γίνε ένα με το φυσικό ρυθμό του σύμπαντος. Αυτό ς είναι ο τρόπος να παραμείνεις συγκεντρωμένος στο seika tanden. Το κέντρο σου πρέπει να ενωθεί με το κέντρο της γης. Το ki ρέει μέσα από την αίσθηση της σταθερότητας και της ηρεμίας.Σε αντίθεση με πολλούς άλλους δασκάλους πολεμικών τεχνών οι οποίοι είχαν τη τάση να διατυπώνουν πολύπλοκους κανόνες και κανονισμούς για τους χώρους άσκησης, στον Morihei δεν άρεσε αυτή η τακτική και ζητούσε από τους μαθητές του απλά ν’ ακολουθούν τη φυσική κοινή λογική.

Ωστόσο καθώς το Aikido γινόταν όλο και πιο δημοφιλές, οι παλαιότεροι μαθητές ζήτησαν και καθιέρωσαν κάποιου είδους κανόνες για την προπόνηση. «Φαίνεται πως οι καιροί έχουν αλλάξει» απάντησε χαμογελώντας ο Morihei και δημιούργησε το «Προφυλάξεις στη προπόνηση του Aikido». Οι τεχνικές του Aikido μπορεί ακαριαία να γίνουν φονικές οπότε είναι απαραίτητο να τηρείς τις οδηγίες του δασκάλου κάθε στιγμή και να μην εμπλέκεσαι σε διαγωνισμούς επίδειξης δύναμης.Το Aikido είναι μια τέχνη όπου «ο ένας» έρχεται αντιμέτωπος με «πολλούς». Εκπαίδευση τον εαυτό σου να βρίσκεται σε εγρήγορση όταν οι επιθέσεις έρχονται από τέσσερις ή και οχτώ κατευθύνσεις. Πάντοτε να εξασκείσαι ζωηρά και με εύθυμο τρόπο.Ο δάσκαλος μπορεί να μεταδώσει μόνο ένα μικρό μέρος της διδασκαλίας. Μόνο μέσα από τη αδιάκοπη άσκηση μπορείς να αποκτήσεις την απαραίτητη εμπειρία για να ζωντανέψεις αυτά τα μυστήρια.Στη καθημερινή άσκηση, να ξεκινάς με βασικές κινήσεις για να δυναμώσεις το σώμα χωρίς υπερβολική προσπάθεια. Να κάνεις σωστή προθέρμανση και έτσι δεν θα υπάρχει κανένας κίνδυνος τραυματισμού, ακόμη και για πιο ηλικιωμένους ανθρώπους. Να απολαμβάνεις τη προπόνηση και να προσπαθείς να κατανοείς το πραγματικό σκοπό της.Ο σκοπός της άσκησης του Aikido είναι α ενοποιήσει το σώμα με το μυαλό και να διαμορφώσει τον χαρακτήρα του καθενός. Οι τεχνικές μεταδίδονται από τον ένα στον άλλο σε ατομική βάση και δε πρέπει να αποκαλύπτονται αδιακρίτως σε οποιονδήποτε ή να χρησιμοποιούνται με κακή πρόθεση. Αυτές οι προφυλάξεις σιωπηλά συνεχίζουν να τηρούνται στο Αρχηγείο του Aikido δίνοντας περισσότερη έμφαση στο νούμερο τρία «πάντοτε να προπονείσαι ζωηρά και με εύθυμο τρόπο». ‘Όταν λέμε «πολεμική τέχνη» πολλοί άνθρωποι φαντάζονται κάποιον με εκφοβιστική  και επιθετική συμπεριφορά και πράγματι υπάρχουν μερικοί δήθεν ασκούμενοι που συμπεριφέρονται έτσι. Ωστόσο, μια τέτοια συμπεριφορά είναι μια ξεκάθαρη ένδειξη ότι ο άνθρωπος αυτός δεν έχει καταλάβει τη έννοια του Budo. Η υπερβολική επιθετικότητα είναι στην ουσία μια μάταιη προσπάθεια να κρύψει κανείς την έλλειψη της αυτοπεποίθησης. Αντιθέτως, κάποιος που πραγματικά κατανοεί το Budo είναι πολύ ήρεμος στην εμφάνιση και έχει ευγενική συμπεριφορά. Έχει αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε να μη χρειάζεται να προσπαθεί να εκφοβίσει τους άλλους και συνήθως έχει χαρούμενη έκφραση στο πρόσωπό του.Με άλλα λόγια, εκδηλώνουν shizen tai, μια απόλυτα φυσική και χαλαρή κατάσταση ύπαρξης. Για να βοηθήσω να καταλάβουν αυτή τη φυσική χαρά, συχνά λέω στους ασκούμενούς μου «μήπως πρέπει να προπονούμαστε με εύθυμο τρόπο»;Τρέφουμε μεγάλη εκτίμηση για τους ασκούμενους που πραγματικά κατανοούν τη καρδιά του Aikido. Τέτοιοι ασκούμενοι έρχονται στο dojo με καλή διάθεση, ευχαριστιούνται να ρίχνουν κάποιον καθώς και να ρίχνονται κατά τη διάρκεια της προπόνησης, ασκούνται έντονα και φεύγουν με καλή διάθεση. Δεν τους ενδιαφέρει ο υψηλός βαθμός, απλά ευχαριστιούνται την χαρά της προπόνησης. Εκδηλώνουν shizen tai μια απόλυτη φυσική κατάσταση ύπαρξης. Η γη γεννήθηκε από το σύμπαν και αυτοί που ευδοκιμούν σε ένα τέτοιο ζωογόνο περιβάλλον μπορούν να γίνουν ένα με τη φύση. Ποτέ δεν πάνε αντίθετα στο φυσικό νόμο και ποτέ δεν προσπαθούν να ελέγχουν τα πράγματα μέσα από τη βία. Τέτοιοι άνθρωποι εκδηλώνουν μια φυσική και χαλαρή στάση ζωής.Μια τέτοια στάση, βασισμένη στη βαθιά εμπειρία, μπορεί να είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα σε πολλές κοινωνικές δραστηριότητες. Αν εξασκείσαι με φυσικό τρόπο, ολοκληρωτικό τρόπο, με ψυχραιμία και σταθερό κέντρο, ένα τεράστιο ποσό ενέργειας ki παράγεται. Αυτό ωφελεί και τον ίδιο μας τον εαυτό και τη κοινωνία. Αυτή είναι η φυσική, ιδανική μορφή μας. Το να πετύχουμε μια τέτοια κατάσταση αξίζει πολύ περισσότερο από μια νίκη σε κάποιο ασήμαντο αγώνα.Ο σκοπός του Aikido είναι να κάνει τους ανθρώπους δυνατούς χρησιμοποιώντας τη φυσική ενέργεια. Αυτό θα τους κάνει πιο υγιείς στο μυαλό και στο σώμα. Στο Aikido υπερβαίνουμε τη διάκριση μυαλού και σώματος. Ενοποιούμε σώμα και πνεύμα και λειτουργούμε ως μια ενιαία οντότητα. Από το κέντρο αυτής της ενοποίησης είναι που γεννιέται το απεριόριστο ki και ….. Αν αυτές οι ισχυρές δυνάμεις εκδηλώνονται στη καθημερινή μας ζωή τότε μπορούμε να έχουμε τη καλύτερη και πιο θετική ζωή.Το ki που πηγάζει φυσικά και άμεσα, μας δίνει τη δυνατότητα να βιώνουμε χαρά, δύναμη, ελευθερία και ευελιξία στη ζωή μας. Το να ζούμε έντονα με πραγματική ζωντάνια, μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε οποιαδήποτε πρόκληση. Μέσα από την άσκηση του Aikido όλα αυτά είναι εφικτά να γίνουν πραγματικότητα και η έμφαση στην εναρμόνιση και την ευελιξία είναι ο λόγος για την μεγάλη εξάπλωσή του.
Το κείμενο αποτελεί ελεύθερη μετάφραση από τον εισαγωγή του βιβλίου: Best Aikido - The Foundmentals των Kisshomaru Ueshiba, Moriteru Ueshiba, εκδόσεις Kodansha International.